Đau khớp ngón tay cái: cách cải thiện và điều trị

Đau khớp ngón tay cái ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm, thực hiện các vận động đòi hỏi sự khéo léo của bàn tay. Một số nghiên cứu cho thấy, ngón tay cái đảm nhiệm khoảng 40% chức năng của bàn tay.

Với cấu trúc giải phẫu khác biệt so với bốn ngón tay còn lại, ngón tay cái cho phép chuyển động khéo léo và linh hoạt. Nếu có dấu hiệu đau khớp ngón tay cái, người bệnh nên thăm khám và điều trị sớm, tránh những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến chức năng vận động của khớp.

Cấu tạo khớp ngón tay cái

Ngón tay cái có cấu tạo đặc biệt, chỉ gồm 2 đốt ngón tay là đốt ngón tay xa và đốt ngón tay gần và ba khớp quan trọng gồm khớp gian đốt, khớp đốt gần và khớp cổ bàn tay. Mỗi khớp đều đảm nhiệm chức năng vận động riêng biệt. Khi khớp ngón tay cái bị đau có thể liên quan đến nhiều bệnh lý.

Đau khớp ngón tay cái là gì?

Đau khớp ngón tay cái là tình trạng ngón cái bị đau nhức, khó vận động, gây cản trở trong các hoạt động đòi hỏi phải cầm, nắm, xoáy, vặn, kẹp. Bệnh có thể xuất phát từ đặc thù nghề nghiệp lao động tay chân hoặc đánh máy, may vá khiến tay phải làm việc trong thời gian dài gây đau, mỏi hoặc tiềm ẩn nhiều bệnh lý về khớp như thoái hóa khớp, viêm bao gân, viêm khớp dạng thấp.

Nguyên nhân gây đau khớp ngón cái (Pointlist)

• Viêm khớp: Sụn bảo vệ khớp mòn, đặc biệt khớp bàn ngón – cổ tay, do biên độ vận động lớn.
• Thoái hóa khớp: Lớp sụn bao phủ đầu xương bào mòn, xương cọ xát, gây đau, sưng, cứng khớp.
• Bong gân: Lực mạnh khiến dây chằng căng quá mức, gây đau, sưng, hạn chế vận động.
• Gãy, nứt xương: Do té ngã, va đập, gây đau nhói, sưng, bầm tím.
• Ngón tay cò súng: Gân gập kẹt tại bao gân, gây đau gốc ngón, khó co duỗi.
• Trật khớp: Khớp lệch vị trí, gây đau dữ dội, mất khả năng cử động.
• Viêm bao gân De Quervain: Gân cổ tay viêm, đau gốc ngón khi cầm, xoay.
• Hội chứng ống cổ tay: Dây thần kinh chèn ép, gây tê, ngứa ran ngón cái.
• U nang hạch: Khối u chèn ép dây thần kinh, gây đau, cứng khớp.
• Vận động quá mức: Làm việc tay chân, lướt điện thoại lâu gây đau mỏi.

Triệu chứng thường gặp

Đau nhức khi thực hiện các hoạt động như cầm nắm, véo, kẹp đồ vật, lướt điện thoại, vặn chìa khóa. Sưng hoặc đau ở quanh gốc ngón tay cái, ấn vào có cảm giác đau và nóng, có thể kèm đỏ da nếu viêm khớp.

Cứng khớp buổi sáng và sau khi không hoạt động trong thời gian dài. Khó cầm nắm, giảm sự linh hoạt của khớp ngón tay khi thực hiện các động tác đòi hỏi sự khéo léo. Giảm hoặc mất lực ở ngón tay cái. Biến dạng khớp, ngón tay cái bị kẹt, bật khi duỗi. Âm thanh lục cục, lạo xạo khi cử động do sụn khớp bào mòn hoặc kẹt gân.

Yếu tố nguy cơ

Người trên 40 tuổi, phụ nữ, thừa cân, béo phì, di truyền (gia đình có viêm, thoái hóa khớp), công việc lặp lại (thợ may, đánh máy), chấn thương trước đó, bệnh lý nền như viêm khớp dạng thấp, gout, tiểu đường.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Cơn đau kéo dài trên 1-2 tuần dù đã nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau hoặc băng nẹp không hiệu quả. Cảm giác cơn đau ở vùng ngón tay cái tăng dần, đặc biệt khi ngủ hoặc cử động. Khớp ngón tay cái có hiện tượng sưng, nóng, đỏ hoặc biến dạng khớp.

Cứng khớp buổi sáng hoặc sau khi không cử động trong thời gian dài. Không thể thực hiện các hoạt động cầm nắm, bấm điện thoại, xoay nắp chai như bình thường. Sốt, mệt mỏi, đau nhiều khớp.

Phương pháp chẩn đoán và cách điều trị

Phương pháp chẩn đoán

Bác sĩ kiểm tra vị trí đau, mức độ biến dạng khớp, chức năng cầm nắm, vận động của khớp cổ tay.

Xét nghiệm: X-quang phát hiện hẹp khe khớp, gai xương; siêu âm đánh giá viêm, tràn dịch; MRI đánh giá tổn thương phần mềm; xét nghiệm máu kiểm tra viêm khớp, gout.

Cách điều trị

• Tại nhà: Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế cử động mạnh, chườm lạnh (72 giờ đầu) hoặc nóng, nẹp ngón tay, massage nhẹ nhàng.
• Dùng thuốc: Thuốc chống viêm (ibuprofen, naproxen), tiêm corticosteroid hoặc PRP, thuốc đặc hiệu cho viêm khớp dạng thấp, gout.
• Phẫu thuật: Hợp nhất khớp, cắt xương, thay khớp nếu nặng; đeo nẹp 6 tuần, kết hợp vật lý trị liệu.

Phòng khám SP79 tại Sài Gòn chuyên thăm khám và điều trị cơ xương khớp. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, thiết bị hiện đại đảm bảo chẩn đoán chính xác, điều trị an toàn. SP79 cung cấp giải pháp toàn diện, giúp phục hồi chức năng và nâng cao chất lượng sống.

Phòng ngừa khi gặp vấn đề đau khớp ngón tay cái

Hạn chế động tác lặp lại, nghỉ 5-10 phút mỗi giờ. Thận trọng khi chơi thể thao, tập phục hồi sau chấn thương. Tập bài tập ngón tay, giữ ấm tay khi lạnh. Khám xương khớp định kỳ, đặc biệt sau 50 tuổi.

Đau khớp ngón tay cái ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và vận động. Thăm khám tại SP79 giúp giảm đau, phục hồi chức năng khớp. Áp dụng biện pháp phòng ngừa để bảo vệ khớp tay.

Bài viết được tham khảo và biên tập bởi đội ngũ Phòng khám Đa khoa SP79. Các thông tin chỉ mang tính tham khảo, quý khách hãy đến trực tiếp phòng khám để được thăm khám, tư vấn trực tiếp và đưa ra giải pháp phù hợp.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Đau khớp ngón tay cái có nguy hiểm không?
Đau khớp ngón tay cái thường không nguy hiểm nếu được điều trị sớm. Tuy nhiên, nếu bỏ qua, tình trạng có thể tiến triển thành thoái hóa khớp, biến dạng khớp, hoặc mất khả năng vận động, gây khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày như cầm nắm, viết, hoặc sử dụng điện thoại.

2. Ai dễ bị đau khớp ngón tay cái?
Người trên 40 tuổi, đặc biệt phụ nữ, có nguy cơ cao hơn do lão hóa sụn khớp. Những người làm việc lặp lại như thợ may, nhân viên văn phòng, hoặc có bệnh lý nền như viêm khớp dạng thấp, gout, tiểu đường cũng dễ gặp tình trạng này.

3. Có thể tự điều trị tại nhà không?
Đau nhẹ có thể cải thiện bằng cách nghỉ ngơi, chườm lạnh hoặc nóng, sử dụng nẹp cố định, và massage nhẹ. Tuy nhiên, nếu đau kéo dài trên 1-2 tuần, sưng, đỏ, hoặc hạn chế vận động, cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để tránh biến chứng.

4. Làm gì để phòng ngừa đau khớp ngón tay cái?
Hạn chế động tác lặp lại như đánh máy, lướt điện thoại; nghỉ 5-10 phút mỗi giờ. Tập bài tập ngón tay, giữ ấm tay khi lạnh, và khám xương khớp định kỳ, đặc biệt sau 50 tuổi, để phát hiện sớm vấn đề.

Tài liệu tham khảo

American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS). (2023). Arthritis of the Thumb. Truy cập tại: https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/arthritis-of-the-thumb/

Hunter, J. M., & Mackin, E. J. (1995). Management of thumb carpometacarpal joint arthritis. Hand Clinics, 11(2), 229–241.

Bài viết liên quan:

Đau khớp do thuốc ức chế Aromatase trong điều trị ung thư vú
Tiêm chất nhờn vào khớp gối: Lợi ích và an toàn